Wydarzenia w Polsce i za granicą w okresie 1964-1968, gdy chodziliśmy do Liceum Gottwalda

1964

Wydarzenia w Polsce

22 września – Warszawa: na Wiśle uruchomiono ujęcie wody Gruba Kaśka.
19 października – Irena Kirszenstein ustanowiła rekord Polski w biegu na 200 m wynikiem 23,1 sek.
9 listopada – Melchiora Wańkowicza skazano w wytoczonym mu przez władze procesie na półtora roku więzienia.
20 listopada – rozpoczął się proces oskarżonych w tzw. aferze mięsnej, zakończony wyrokami śmierci za zagarnięcie mienia społecznego.
12 grudnia – Mieczysław Moczar został mianowany ministrem spraw wewnętrznych, Lucjan Motyka ministrem kultury i sztuki.
22 grudnia – przed III oddziałem NBP w Domu pod Orłami w Warszawie, nieustaleni nigdy sprawcy zastrzelili konwojenta i zrabowali ponad 1 mln 300 tys. złotych utargu z Centralnego Domu Towarowego.

Wydarzenia za granicą

22 września – na Broadwayu odbyła się premiera musicalu Skrzypek na dachu.
27 września – Komisja Warrena przedstawiła raport stwierdzający, że Lee Harvey Oswald był jedynym zabójcą odpowiedzialnym za śmierć prezydenta Kennedy’ego.
4 października – Włochy. Otwarta została Autostrada Słońca.
5 października – 57 osób uciekło do Berlina Zachodniego tunelem wydrążonym pod Murem Berlińskim.
10–24 października – XVIII Letnie Igrzyska Olimpijskie w Tokio
14 października – w ZSRR Nikita Chruszczow został odsunięty od władzy. Nowym I sekretarzem Komitetu Centralnego KPZR został Leonid Breżniew (od 8 kwietnia 1966 sekretarz generalny KC); Martin Luther King otrzymał pokojową nagrodę Nobla.
22 października – Jean-Paul Sartre uhonorowany literacką Nagrodą Nobla.
3 listopada – na prezydenta USA został wybrany Lyndon B. Johnson.
21 listopada – w Budapeszcie otwarto odbudowany po wysadzeniu w 1945 roku Most Elżbiety.
28 listopada – NASA: w kierunku Marsa wystrzelono sondę Mariner 4.
4 grudnia – ukazał się album Beatles for Sale grupy The Beatles; wojna wietnamska: lotnictwo amerykańskie rozpoczęło w Laosie bombardowania tzw. Szlaku Ho Chi Minha.
17 grudnia – premiera filmu Grek Zorba.

1965

Wydarzenia w Polsce

13 stycznia – w kawiarni Nowy Świat w Warszawie zainaugurował działalność Kabaret Dudek.
25 stycznia – powstał zespół Czerwone Gitary.
9 lutego – premiera filmu Wojciecha Hasa Rękopis znaleziony w Saragossie według powieści Jana Potockiego.
21 lutego – Warszawa: otwarto nowy budynek Filharmonii Narodowej.
22 lutego – rozpoczął się VII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina.
13 marca – Argentynka Martha Argerich została zwyciężczynią VII Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina.
19 marca – list otwarty Jacka Kuronia i Karola Modzelewskiego skierowany do działaczy partyjnych i młodzieży Związku Młodzieży Socjalistycznej.
5-9 kwietnia – wizyta w Polsce sekretarza generalnego KC KPZR Leonida Breżniewa.
24 czerwca – sejm dokonał wyboru władz państwowych. Marszałkiem sejmu został Czesław Wycech, przewodniczącym Rady Państwa Edward Ochab, premierem Józef Cyrankiewicz.
9 lipca – Ewa Kłobukowska ustanowiła rekord Polski w biegu na 100 m wynikiem 11,1 sek.
4 września – przy ul. Ożarowskiej w Warszawie oddano do użytku tysięczną szkołę „tysiąclatkę”.
25 września – odbyła się premiera filmu Popioły w reżyserii Andrzeja Wajdy, będącego ekranizacją powieści Żeromskiego o tym samym tytule.
5 października – otwarto Rondo ONZ w Warszawie.
24 października – Telewizja Polska wyemitowała premierowy odcinek serialu Wojna domowa w reżyserii Jerzego Gruzy.
18 listopada – został ogłoszony list biskupów polskich do episkopatu niemieckiego w sprawie wzajemnego wybaczenia krzywd. Spotkał się on z ostrą reakcją władz PRL.
19 listopada – w 200. rocznicę powstania Teatru Narodowego oficjalnie otworzono odbudowany Teatr Wielki w Warszawie.
22 grudnia – podpisano umowę licencyjną z Fiatem na produkcję w kraju modelu 125p.

Wydarzenia za granicą

30 stycznia – odbyły się uroczystości pogrzebowe Winstona Churchilla.
21 lutego – na ulicy w Harlemie został zastrzelony Malcolm X.
2 marca – wojna wietnamska: Amerykanie rozpoczęli kampanię powietrzną nad Wietnamem Północnym (operacja Rolling Thunder).
20 marca – utwór Poupée de cire, poupée de son w wykonaniu reprezentującej Luksemburg francuskiej wokalistki France Gall, zwyciężył w 10. Konkursie Piosenki Eurowizji w Neapolu.
22 marca – Nicolae Ceaușescu został sekretarzem generalnym Rumuńskiej Partii Komunistycznej.
16 czerwca – Kongres Stanów Zjednoczonych uchwalił obowiązek umieszczania na paczkach papierosów informacji o szkodliwości palenia.
9 lipca – w Pradze, sprinterka Irena Szewińska ustanowiła rekord świata w biegu na 100 m (11,1 sek.).
16 lipca – Izba Gmin uchwaliła ustawę o zniesieniu dyskryminacji rasowej w Wielkiej Brytanii.
6 sierpnia – odbyła się premiera albumu Help! grupy The Beatles.
21 sierpnia – rozpoczął się załogowy lot kosmiczny Gemini 5.
27 sierpnia – Elvis Presley spotkał się w swej rezydencji z muzykami grupy The Beatles.
30 sierpnia – ukazał się album Boba Dylana Highway 61 Revisited zawierający m.in. utwór Like a Rolling Stone.
3 października – premiera filmu Wstręt Romana Polańskiego.
7 października – w trakcie nieudanej próby miękkiego lądowania sonda Łuna 7 rozbiła się na Księżycu; muzycy grupy The Beatles zostali odznaczeni przez królową Elżbietę II Orderami Imperium Brytyjskiego.
3 grudnia – ukazał się album Rubber Soul grupy The Beatles.
4 grudnia – NASA wystrzeliła statek kosmiczny Gemini 7.
6 grudnia – radziecka sonda Łuna 8 rozbiła się na Księżycu.
9 grudnia – Nikołaj Podgorny został przewodniczącym Prezydium Rady Najwyższej ZSRR.
19 grudnia – Charles de Gaulle wygrał po raz drugi wybory prezydenckie we Francji.
30 grudnia – Ferdinand Marcos został prezydentem Filipin.

1966

Wydarzenia w Polsce

11 marca – premiera filmu Faraon według powieści Bolesława Prusa, w reżyserii Jerzego Kawalerowicza z Jerzym Zelnikiem w roli głównej.
31 marca – profesor Wiktor Bross przeprowadził pierwszą w Polsce udaną transplantację nerki od żywego dawcy.
14 kwietnia – obchody 1000- lecia chrztu Polski.
24 kwietnia – odbyła się premiera pierwszego programu Kabaretu Owca.
29 kwietnia – oddano do użytku nowy ośrodek TVP Katowice wraz z 90-metrową wieżą telewizyjną.
3 maja – Jasna Góra: uroczyste obchody Tysiąclecia Chrztu Polski.
9 maja – Telewizja Polska wyemitowała pierwszy odcinek serialu Czterej pancerni i pies w reżyserii Konrada Nałęckiego.
26 maja – w czasie uroczystości religijnych w Warszawie procesja wiernych została rozpędzona przez milicję, aresztowano 400 osób.
1 czerwca – wprowadzono do obiegu banknot o nominale 1000 zł.
14 lipca – aresztowano Karola Kota, znanego również jako „Wampir z Krakowa”; oskarżono go o zamordowanie 2 osób, 10 prób zabójstwa oraz 4 podpalenia. Skazany na karę śmierci – powieszony w 1968.
13-19 września – wizyta szacha Muhammada Reza Pahlawi w Polsce.
9 października – odsłonięto Pomnik Obrońców Wybrzeża na Westerplatte.
11 października – Będzin: 18-letnia bratanica Edwarda Gierka została zamordowana przez wampira z Zagłębia – Zdzisława Marchwickiego.
16 listopada – koncert zespołu The Animals w Sali Kongresowej. W pierwszej części występowali Polanie.
10 grudnia – grupa Czerwone Gitary wydała swój pierwszy album To właśnie my.

Wydarzenia za granicą

7 stycznia – rząd RFN ogłosił poparcie dla działań USA w Wietnamie.
19 stycznia – Indira Gandhi została premierem Indii.
4 marca – John Lennon powiedział w wywiadzie dla brytyjskiej gazety "Evening Standard", że grupa The Beatles jest popularniejsza od Chrystusa.
5 marca – austriacki wokalista Udo Jürgens z utworem Merci, Chéri zwyciężył w 11. Konkursie Piosenki Eurowizji w Luksemburgu.
7 marca – prezydent Charles de Gaulle zapowiedział wystąpienie Francji z militarnych struktur NATO.
8 marca – w Dublinie IRA wysadziła w powietrze Kolumnę Nelsona.
3 kwietnia – radziecka sonda Łuna 10 weszła na orbitę Księżyca, zostając jego pierwszym sztucznym satelitą.
10 maja – w stanie Massachusetts zniesiono zakaz rozpowszechniania środków zapobiegających ciąży i materiałów informacyjnych dotyczących kontroli urodzin.
13 maja – Scott McKenzie wydał swój słynny utwór San Francisco (Be Sure to Wear Flowers in Your Hair), który stał się jednym z hymnów ruchu hippisowskiego.
16 maja – w Chinach rozpoczęła się tzw. rewolucja kulturalna.
21 czerwca – premiera dramatu filmowego Kto się boi Virginii Woolf? w reżyserii Mike’a Nicholsa z Elizabeth Taylor w roli głównej.
5 sierpnia – grupa The Beatles wydała album Revolver; rozpoczęto budowę World Trade Center.
18 sierpnia – rewolucja kulturalna: na pekińskim Placu Niebiańskiego Spokoju odbył się wiec Mao Zedonga z udziałem 11 mln hunwejbinów.
8 września – premiera pierwszego odcinka serialu Star Trek: The Original Series (The Man Trap) w telewizji NBC.
21 października – na walijską wioskę Aberfan osunęła się hałda kopalniana. Zginęły 144 osoby,
18 listopada – premiera filmu Pociągi pod specjalnym nadzorem w reżyserii Jirzego Menzla.
1 grudnia – w RFN utworzono rząd Kurta Georga Kiesingera (tzw. Wielkiej Koalicji CDU/CSU i SPD).

1967

Wydarzenia w Polsce

1 stycznia – premiera filmu Małżeństwo z rozsądku w reżyserii Stanisława Barei.
8 stycznia – na dworcu Wrocław Główny zginął w wypadku Zbigniew Cybulski.
25 stycznia – Leonid Teliga wypłynął z Casablanki w rejs dookoła świata jachtem „Opty”.
13 kwietnia – w Sali Kongresowej w Warszawie odbył się pierwszy polski koncert grupy The Rolling Stones. Byliśmy tam grupą z Gottwalda: Dorota Bąbińska, Krysia Cesarska, Mirek Jodko-Kamiński, Krzysztof Mempel i Jacek Gnoiński
12 czerwca – po sukcesie wojsk izraelskich w wojnie sześciodniowej rząd PRL zerwał stosunki dyplomatyczne z państwem żydowskim.
19 czerwca – podczas przemówienia na kongresie związków zawodowych w Warszawie Władysław Gomułka nazwał Żydów mieszkających w Polsce „piątą kolumną”.
1 września – odsłonięto Pomnik Powstańców Śląskich w Katowicach; zostały wprowadzone ośmioklasowe podstawówki.
6–12 września – wizyta Charles’a de Gaulle’a w Polsce (cała nasza szkoła stała na trasie przejazdu na ul. Filtrowej).
9 września – dokonano ponownego odsłonięcia zrekonstruowanego po zniszczeniach wojennych Pomnika Lotnika w Warszawie.
25 listopada – w Teatrze Narodowym w Warszawie odbyła się premiera Dziadów w reżyserii Kazimierza Dejmka z Gustawem Holoubkiem w roli Gustawa-Konrada, spektaklu zdjętego z afisza w styczniu następnego roku, co było jedną z przyczyn wydarzeń marcowych.
28 listopada – w FSO powstał pierwszy Fiat 125p.
5 grudnia – w audycji telewizyjnej Po szóstej zadebiutowała Grupa Skifflowa No To Co.

Wydarzenia za granicą

14 stycznia – odbyło się The World’s First Human Be-In, wydarzenie to uznawane jest za początek ruchu hippisowskiego.
15 stycznia – rozegrano pierwszy finał Super Bowl o mistrzostwo amerykańskiej National Football League.
20 stycznia – ukazał się album Between the Buttons grupy The Rolling Stones.
27 stycznia – w czasie przedstartowego testu w wyniku pożaru zginęła załoga statku Apollo 1.
12 marca – tymczasowy parlament Indonezji pozbawił władzy prezydenta Sukarno i mianował na jego miejsce generała Suharto.
18 marca – na kanale La Manche zatonął wypełniony ropą tankowiec Torrey Canyon, co spowodowało katastrofę ekologiczną na wybrzeżu brytyjskim i francuskim.
7 kwietnia – w bitwie powietrznej nad Wzgórzami Golan izraelskie myśliwce zestrzeliły 6 syryjskich MiG-ów 21.
8 kwietnia – w Wiedniu odbył się 12. Konkurs Piosenki Eurowizji. Wygrała go brytyjska reprezentantka Sandie Shaw z utworem Puppet on a String.
20 kwietnia – amerykańska sonda Surveyor 3 wylądowała na Księżycu.
23 kwietnia – rozpoczęła się misja kosmiczna Sojuz 1 zakończona katastrofą podczas lądowania, w której zginął Władimir Komarow.
28 kwietnia – z połączenia McDonnell Aircraft Corporation i Douglas Aircraft Company powstała amerykańska wytwórnia lotnicza McDonnell Douglas.
1 maja – w Las Vegas odbył się ślub Elvisa Presleya i Priscilli Beaulieu.
11 maja – ekonomista i polityk socjalistyczny Andreas Papandreu został uwięziony przez grecką juntę czarnych pułkowników; Wielka Brytania złożyła wniosek o przyjęcie do Wspólnot Europejskich.
12 maja – premiera singla A Whiter Shade of Pale brytyjskiej grupy rockowej Procol Harum.
19 maja – Egipt rozpoczął remilitaryzację półwyspu Synaj po wycofaniu na jego żądanie międzynarodowych sił pokojowych UNEF.
22 maja – w pożarze domu towarowego Innovation w Brukseli zginęły 323 osoby, 150 zostało rannych.
1 czerwca – ukazał się słynny album Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band grupy The Beatles.
5–11 czerwca – wojna sześciodniowa.
5 czerwca – na Wielkim Jeziorze Gorzkim na Kanale Sueskim na osiem lat zostały uwięzione polskie dziesięciotysięczniki: MS Bolesław Bierut i MS Djakarta; ukazała się powieść Sto lat samotności Gabriela Garcíi Márqueza.
15 czerwca – premiera filmu wojennego Parszywa dwunastka w reżyserii Roberta Aldricha.
16–18 czerwca – odbył się Festiwal w Monterey, wystąpili m.in. Jimi Hendrix, Janis Joplin i Otis Redding.
17 czerwca – Chiny przeprowadziły pierwszy próbny wybuch bomby wodorowej.
25 czerwca - podczas festiwalu w Opolu Czesław Niemen wykonał po raz pierwszy swój słynny protest song Dziwny jest ten świat.
27 czerwca – w Londynie uruchomiono pierwszy na świecie bankomat.
29 czerwca – w wypadku samochodowym zginęła amerykańska aktorka, seksbomba Jayne Mansfield.
3 lipca – Dania, jako pierwsze państwo, wprowadziła w handlu detalicznym podatek VAT.
23 lipca – rozpoczęły się zamieszki rasowe w Detroit.
29 lipca – utwór Light My Fire z debiutanckiego albumu grupy The Doors znalazł się na pierwszym miejscu listy Billboard Hot 100.
16 października – główna siedziba NATO została przeniesiona z Paryża do Brukseli, w związku z wystąpieniem Francji ze struktur wojskowych paktu.
17 października – premiera musicalu Hair na off-Broadwayu.
22 listopada – Rada Bezpieczeństwa ONZ przyjęła rezolucję wzywającą Izrael do wycofania się z okupowanych ziem palestyńskich.
3 grudnia – Christiaan Barnard przeprowadził pierwszą na świecie operację przeszczepu serca u człowieka.
8 grudnia – The Rolling Stones wydali swój słynny album Their Satanic Majestic Request.
21 grudnia – premiera filmu Absolwent z Dustinem Hoffmanem w roli głownej.
28 grudnia – francuskie Zgromadzenie Narodowe zalegalizowało używanie pigułek antykoncepcyjnych; rząd Australii przyznał Aborygenom pełne prawa obywatelskie.

1968

Wydarzenia w Polsce

16 stycznia – władze państwowe podjęły decyzję o zawieszeniu przedstawień Dziadów Adama Mickiewicza w reżyserii Kazimierza Dejmka.
30 stycznia – studenci przeprowadzili demonstrację pod pomnikiem Adama Mickiewicza w Warszawie przeciwko zdjęciu przez cenzurę spektaklu Dziady w reżyserii Kazimierza Dejmka.
1 lutego – w Rzeszowie został założony zespół Breakout.
29 lutego – członkowie warszawskiego oddziału Związku Literatów Polskich wystosowali tzw. „Rezolucję Kijowskiego” protestującą przeciwko nasilaniu się cenzury.
8 marca – początek demonstracji studenckich w Polsce – Marzec 1968.
9 marca – zamieszki studenckie w Polsce. Uczniowie Gottwalda po lekcjach aż do późnego popołudnia zostali zatrzymani w szkole, jednak wielu się wydostało oknem na parterze i udało się na Nowy Świat i Krakowskie Przedmieście.
11 marca – posłowie z koła poselskiego Znak złożyli interpelację w sprawie wydarzeń na wyższych uczelniach; Stefan Kisielewski został pobity w bramie swego domu przez grupę ORMO-wców.
15 marca – w Gdańsku miała miejsce manifestacja, w której udział wzięło 20 tys. studentów, robotników i innych mieszkańców miasta.
19 marca – I sekretarz KC PZPR Władysław Gomułka wygłosił antysyjonistyczne przemówienie na wiecu aktywu PZPR w Sali Kongresowej.
21 marca – początek dwudniowego strajku studenckiego w Łodzi, na Politechnice Warszawskiej i UW. Bojkot zajęć we Wrocławiu.
25 marca – za obronę studentów biorących udział w wydarzeniach marcowych zwolniono z uczelni Bronisława Baczkę, Zygmunta Baumana, Włodzimierza Brusa, Marię Hirszowicz, Leszka Kołakowskiego i Stefana Morawskiego.
10 kwietnia – w odpowiedzi na interpelację Koła Poselskiego „Znak” w sprawie wydarzeń marcowych, premier Józef Cyrankiewicz wygłosił w Sejmie demagogiczną mowę potępiającą uczestników protestów społecznych; Edward Ochab zrezygnował ze stanowiska przewodniczącego Rady Państwa. Zastąpił go Marian Spychalski.

Wydarzenia za granicą

5 stycznia – Alexander Dubček został wybrany na sekretarza partii komunistycznej w Czechosłowacji.
13 stycznia – Johnny Cash nagrał jeden ze swych najlepszych albumów koncertowych, zarejestrowany na żywo podczas występu charytatywnego w więzieniu Folsom w Kalifornii.
20 stycznia – Roman Polański ożenił się z Sharon Tate.
20 stycznia-10 lutego – wojna wietnamska: ofensywa Wietkongu w Wietnamie Południowym.
30 stycznia – wojna wietnamska: rozpoczęła się ofensywa Tết; atak armii Wietnamu Północnego i Vietkongu na Wietnam Południowy.
31 stycznia – wojna wietnamska: wojska Vietkongu atakowały ambasadę amerykańską w Sajgonie.
6 lutego – dokonano otwarcia zimowych igrzysk olimpijskich w Grenoble we Francji.
10 lutego – wojna wietnamska: zakończyła się ofensywa Tết w Wietnamie.
25 lutego – wojna wietnamska: żołnierze południowokoreańskiej piechoty morskiej dokonali masakry 135 osób w wiosce Ha My w Wietnamie Południowym, po czym pochowali ofiary w masowym grobie.
16 marca – wojna wietnamska: amerykańscy żołnierze dokonali masakry w Mỹ Lai; General Motors wyprodukował swój 100-milionowy samochód (Oldsmobile Toronado).
22 marca – początek protestów studenckich we Francji, mających apogeum w maju 1968 roku. W ich wyniku ustąpił Charles de Gaulle oraz wprowadzono reformy socjalne.
27 marca – w wypadku lotniczym zginął Jurij Gagarin, radziecki kosmonauta, pierwszy człowiek w kosmosie.
30 marca – Ludvík Svoboda został mianowany prezydentem Czechosłowacji.
4 kwietnia– James Earl Ray zastrzelił w Memphis (Tennessee, USA) Martina Luthera Kinga.
6 kwietnia – w Londynie odbył się 13. Konkurs Piosenki Eurowizji.
20 kwietnia – Pierre Trudeau został premierem Kanady; w miejscowości Tastrup w Danii odbył się pierwszy koncert zespołu Deep Purple, występującego jeszcze pod szyldem Roundabout.
29 kwietnia – premiera musicalu Hair na Broadwayu.
22 maja – na południe od Azorów zatonął amerykański okręt podwodny USS Scorpion, zginęło 99 marynarzy.
5 czerwca – w hotelu w Los Angeles został postrzelony przez Palestyńczyka Sirhana Sirhana kandydat Partii Demokratycznej w wyborach prezydenckich senator Robert F. Kennedy. W wyniku odniesionych obrażeń zmarł następnego dnia.
12 czerwca – premiera horroru Dziecko Rosemary w reżyserii Romana Polańskiego.

To była i nasza historia